Sử dụng Macrolide và Hẹp môn vị 

Tóm tắc nghiên cứu

Dữ liệu trước đó cho thấy rằng erythromycin sử dụng đường uống trong vòng 2 tuần sau khi trẻ sinh liên quan với tăng nguy cơ bị hẹp môn vị (PS). Mặc dù dữ liệu này không dứt khoát cho thấy tác dụng tương tự do dùng azithromycin. Nghiên cứu này được tiến hànhđể cung cấp một dữ liệu dựa vào quần thể về việc dùng azithromycin và phát triển bệnh hẹp môn vị.

Các số liệu này từ năm 2001 đến 2012 và lấy từ dữ liệu cơ sở hệ thống chăm sóc quân đội Mỹ, kết hợp bệnh nhân ngoại trú, nội trú và hồ sơ ghi thuốc dùng để xác định trẻ uống erythromycin hoặc azithromycin trong thời gian 90 ngày đầu tiên của cuộc đời. Ở nhóm so sánh, người ta cũng xác định trẻ sơ sinh uống cephalosporin thế hệ 1 (cephalexin) trong 90 ngày đầu của đời sống.

Thời gian dùng thuốc xác định dựa vào tuổi của trẻ khi nhận được đơn thuốc từ các hiệu thuốc.Sau đó các điều tra viên đánh giá dữ liệu dựa vào bằng chứng rằng trẻ bị phẩu thuật mở cơ môn vị sau khi dùng một trong các loại kháng sinh này. Họ cũng khai thác thông tin về giới tính, tình trạng con đầu lòng, năm sinh. Việc sử dụng thuốc được phân loại theo độ tuổi dùng thuốc lúc 0-14 ngày tuổi, 15-42 ngày tuổi và 43-90 ngày tuổi và không dùng thuốc.

Những phát hiện của nghiên cứu

Các tập dữ liệu thu thập hơn 1 triệu trẻ sơ sinh trong suốt những năm được đánh giá. Trong số 1 triệu trẻ thì có 1902 trẻ được uống erythromycin và 4875 trẻ được uống azithromycin trong 90 ngày đầu đời. Tỉ lệ chung của hẹp môn vị là 2.29 trong 1000 trẻ. Tỉ lệ hẹp môn vị ở trẻ uống erythromycin là 8.94 trên 1000 trẻ và ở trẻ uống azithromycin là 1.64 trong 1000 trẻ.

Sử dụng erythromycin trong 90 ngày đầu đời liên quan với tăng nguy cơ bị hẹp môn vị đáng kể, với nguy cơ tương đối (RR) là 3.94 (khoảng tin cậy [CI] 95%, 2.44-6.36). Trái lại uống azithromycin trong 90 ngày đầu đời có RR là 0.71 và không đạt đáng kể về thống kê.  Uống cephalexin trong 90 ngày đầu đời là không liên quan nhiều với hẹp môn vị, bất kể thời gian uống như thế nào.

Về vấn đề cửa sổ khi dùng thuốc, 14 ngày đầu có vẻ đặc biệt nhạy cảm hơn. Uống erythromycin trong2 giai đoạn cửa sổ là từ 0-14 ngày và từ 15- 42 ngày thì liên quan đáng kể với tăng tỉ lệ rủi ro (RR) bị hẹp môn vị, nhưng nguy cơ  đặc biệt cao đôi với trẻ dùng thuốc trong 14 ngày đầu đời (RR,13.9; CI 95%,7.16-27.1).

Mặc dù, azithromycin không liên quan với tăng tỉ lệ rủi ro (RR) bị hẹp môn vị trên tất cả mọi lứa tuổi, điều này thì không đúng với những trẻ sử dụng thuốc trong 14 ngày đầu đời. Những trẻ uống azithromycin trong 14 ngày đầu đời có tỉ lệ rủi ro (RR) bị hẹp môn vị là 9.0; mối liên quan này là đáng kể. Uống azithromycin trong giai đoạn cửa sổ 15-42 ngày thì liên quan đến tăng tỉ lệ rủi ro (RR) bị hẹp môn vị là 3.01.

Các điều tra viên kết luận rằng uống azithromycin hoặc eryhromycin thì liên quan đến tăng nguy cơ hẹp môn vị, với mối liên quan  đặc biệtrõ rệt khi uống thuốc xảy ra trong 2 tuần đầu đời

Quan điểm

Mặc dù các dữ liệu này rất thú vị nhưng chúng cũng đưa ra cho những nhà cung cấp chăm sóc nhi khoa một tình thế khó xử thật sự. Chắc chắn có nhiều trẻ sơ sinhsẽ cần phòng bệnh ho gà (nguyên nhân phổ biến nhất của việc dùng macrolide ở trẻ nhỏ) và nguy cơ của bệnh ho gà ở trẻ sơ sinh là rất đáng kể. Bởi vì dữ liệu nghiên cứu thuần tập trước đó, Hiệp hội Nhi khoa Mỹ hiện nay khuyến cáo dự phòng bằng azithromycin nhưng những dữ liệu cho thấy rằng cả erythromycin và azithromycin, đặc biệt nếu dùng trong 14 ngày đầu đời, tăng nguy cơ hẹp môn vị.

Cách tốt nhất để áp dụng các dữ liệu này là có một cuộc tháo luận thông báo với cha mẹ về rủi ro khi trẻ cần phải dùng macrolide, và sau đó cảnh giác về khả năng bị hẹp môn vị ở những trẻ phải điều trị như vậy.

                                                                           BS Đinh Thanh Vinh (dịch)

Nguồn: Medscape

 

Pyloric Stenosis and Macrolide Exposure: Watch Those First 2 Weeks  28/05/2015